Oswoić Schulza

Bruno Schulz to twórca absolutnie genialny, zachwycający
i nieprzeciętny, ale niełatwy dla młodego człowieka. Wybrane opowiadanie Schulza jest dla licealistów obowiązkowe (lektura
z gwiazdką, tzw. celebrytka), dlatego bardzo mi zależało, by uczniom przybliżyć twórczość geniusza. W ten sposób powstał minicykl lekcji zatytułowany "Kreatorzy światów niezwykłych". 

1. GROTESKA

Byliśmy już po omówieniu "Ferdydurke" i "Szewców". Najwyższy zatem czas, by uporządkować informacje o jednej z podstawowych, a jednak niełatwych do zdefiniowania kategorii estetycznych - grotesce. Wykorzystaliśmy najpierw informacje z podręcznika (świetnie pokazujące cechy groteski, jej różne odmiany i funkcje), a później zadanie maturalne z roku 2017. Na koniec sięgnęliśmy po karty z gry SEN. Każdy z uczniów otrzymał jedną i miał stworzyć groteskowy opis nawiązujący do ilustracji - było inspirująco.

2. CHAGALL

Twórczość Schulza i Chagalla kojarzona jest bardzo często, można wręcz mówić o jakimś metafizycznym pokrewieństwie tych artystów. Stąd kolejną lekcję otwiera nam Anna Frankowska w piosence "Tak jak malował Pan Chagall", którą wspólnie interpretujemy. Następnie opowiadam uczniom o biografiach dwóch artystów, wykorzystując przygotowaną prezentację (możecie ją znaleźć w zakładce do pobrania). Oczywiście interpretujemy część obrazów
i grafik i szukamy podobieństw (choć tak różne to przecież prace). Pod koniec lekcji zapowiadam, że już na następnej będziemy poznawać prozę Schulza

3. OPOWIADANIE SIERPIEŃ (2 lekcje)

Autorzy podręcznika proponują nam opowiadanie "Sierpień", czyli pierwsze z tomu "Sklepy cynamonowe". W tym roku zdecydowałam, że skorzystamy na lekcji z audiobooka. Dzięki temu to piękne opowiadanie przeczytał nam sam Zbigniew Zapasiewicz (uczniowie śledzili tekst w podręczniku). Moim zdaniem był to strzał w dziesiątkę. Uczniowie mogli bowiem dostrzec wyjątkowość tej prozy, dobrze przeczytanej (żaden z uczniów nie poradziłby sobie z głośnym, porządnym odczytaniem tekstu, cicha lektura też nie jest najłatwiejsza).  Następnie praca z tekstem polegała na jego analizie w oparciu o przygotowaną przeze mnie kartę pracy. Uporządkowało to nasze rozważania i pozwoliło na koniec stworzyć definicję prozy poetyckiej. 

Jako podsumowanie tych lekcji odnaleźliśmy 4 klucze, które pomogą zrozumieć prozę Schulza
i zmierzyć się z dowolnym jej fragmentem na maturze. Tym razem obrazek był rysowany
i uzupełniany na tablicy
(a dziś jedynie szybko na kartce przerysowany). Dziękuję Katarzynie Koneckiej za piękną metaforę. 

4. ZESTAWY MATURALNE Z SCHULZEM

Ostatnią lekcję poświęciłam na analizę tematów z ustnej matury, gdzie tekstem źródłowym były fragmenty prozy Schulza. Znalazłam 6 takich tematów, uczniowie pracowali więc w grupach (15 minut, bo tyle jest na maturze na przygotowanie) nad tematami, a potem kolejno prezentowali wyniki. Poza oczywistym przygotowaniem do matury, mogli poznać fragmenty różnych opowiadań Schulza. Uczniowie już na tej lekcji zauważyli, jak przydatne są poznane wcześniej klucze. Zwrócili też uwagę, że groteska Schulza jest zupełnie inna od groteski Gombrowicza czy Witkacego. 

Wydaje mi się, że było ciekawie. Uczniowie solidnie pracowali, a użyte narzędzia były - moim zdaniem - przezroczyste, absolutnie podporządkowane celom lekcji. 

(nie)przeciętna polonistka
Ala